Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Cuma günü birinci sefer yayımladığı Hava Kalitesi ve İklim Bülteni’nde corona virüs salgını nedeniyle 2020 yılında alınan kısıtlama tedbirleri sonucu hava kirliliğine yol açan emisyonlarda azalma olduğunu açıkladı.
Örgüt, hava kirliliğinde azalmanın “düzensiz” olduğunu belirterek, dünyanın birçok bölgesinde hava kalitesinin olması gereken seviyelerin altında bulunduğunu kaydetti. Raporda, hava kirliliğine yol açan birtakım kirleticilerin daha sık ve yüksek seviyede görüldüğüne de dikkat çekildi.
WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, “Covid-19 planlanmayan bir hava kalitesi deneyiydi ve kimi süreksiz bölgesel güzelleşmeler sağladı” diyerek, “Ancak bir salgın, nüfus ve iklim değişikliğine neden olan etkenlerin üstesinden gelmek ve insan ve gezegenin sıhhatini korumak için gereken sürdürülebilir ve sistematik aksiyonların ikamesi değildir” ikazında bulundu.
WMO raporunda hava kalitesini bozan ana kirleticiler olan sülfür dioksit, nitrojen oksit, karbon monoksit ve ozon bedellerindeki değişimler ölçüldü. Cenevre merkezli örgüt kirletici emisyonlarda “benzeri görülmemiş bir azalmaya” dikkat çekti.
“GELİŞMELER KISA VADELİ”
Örgütün atmosferik etraf araştırması kısmından Oksana Tarasova bu çeşit gelişmelerin kısa vadeli olduğunu belirterek, örnek olarak kısıtlamalar sonrası trafiğe araç çıkmadığında bunun tesirinin derhal hissedildiğini lakin araçlar tekrar trafiğe çıkınca durumun aksine döndüğünü kaydetti.
Tarasova global ısınmaya neden olan sera gazlarında atmosferik değişikliklerin meydana gelmesinin yıllar aldığını belirtti.
WMO ulaştırma ve fosil yakıt kullanımı sonucu oluşan nitrojen oksit kıymetlerinde yüzde 70’e varan azalma tespit etti. Raporda 2015-2019 yılları periyot ortalamasına kıyasla ise havadaki küçük partikül unsurlarda yüzde 40 düşüş kaydedildi.
Nitrojen oksit havadaki ozonu da yok ediyor. Nitrojen oksit ve ozon düzeyleri sabit kalırken, birtakım bölgelerde hafif yükseliş oldu. En fazla Güney Amerika’da olmak üzere karbon monoksit düzeyinde ise bütün bölgelerde düşüş kaydedildi.
Tarasova ayrıyeten hava kalitesinin “çok karmaşık” olduğunu ve geçen yıl Avustralya yangınları üzere olaylardan etkilendiğini kaydetti.
NTV
