Rusya ve Ukrayna müzakere heyetleri bugün İstanbul’da görüştü.
Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’ndeki toplantı sonrası iki taraftan açıklama geldi.
Ukrayna heyeti Rusya ile güvenlik garantileri konusunda muahede sağlanamadığını açıkladı. Ukrayna heyeti NATO‘ya üyelikten vazgeçtiklerini, lakin Avrupa Birliği (AB) üyeliğinden vazgeçmeyeceklerini açıkladı.
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak, Rusya ve Ukrayna heyetlerinin İstanbul’da yürüttüğü müzakerelere ait “Bugünkü görüşmenin sonuçları önderler düzeyinde bir görüşme yapılması için yeterlidir” dedi.
Podolyak, insani ateşkes ve koridorların açılmasına ait de Ukrayna heyetinin teklif ettiği formata nazaran askeri birliklerin yerlerinin değiştirilmesine ait hareketlerin tamamlanacağını belirtti.
İki ülke başkanının görüşme ihtimalinin ortaya çıkması için müzakerelerde netliğe muhtaçlık duyduklarını kaydeden Podolyak “Bugün prestijiyle kabul edilen evraklar buna yeterli” dedi.
Podolyak, Ukrayna’nın, Rusya’nın açtığı savaşta, cephede kahramanca uğraş ettiğini ve şimdiki güvenlik formatlarının işe yaramadığını gösterdiğini vurgulayarak “Dolayısıyla getirdiğimiz tekliflerimize dayanılarak yeni bir güvenlik sistemi kurulabilir. Birçok ülke de sonunda bunu kabul ediyorlar” diye konuştu.
Rus heyetinin yapan olduğunu lakin görüşmelerin kolay ilerlemediğini kaydeden Podolyak “Ukrayna halkının kahramanca gayreti yeni bir güvenlik formatının lazım olduğunu gösteriyor ki bu türlü savaşlar tekrarlanmasın” dedi.
Podolyak ayrıyeten, Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy’nin, bunu yabancı ülkelerin parlamentolarına, cumhurbaşkanlarına devamlı olarak söylediğini ve yeni güvenlik sisteminin birinci adım atanı olduğunu kaydederek “Dünyanın şunu anlamasını istiyoruz. Bugünkü güvenlik sistemi değişmeli” diye konuştu.
“TÜRKİYE DAHİL BİRÇOK GARANTÖR İSTİYORUZ”
Ateşkes sürecinde Türkiye dahil birçok ülkeyi garantör olarak istediklerini belirten heyet, “Savaşı sona erdirmek için Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve geleceğini sağlamak için değerlidir. Bunlar Ukrayna’nın güvenliğini garanti edecek. Bunun NATO’nun 5. unsuruna misal olmasını istiyoruz” dedi.
Ukrayna Halkın Hizmetkarı Partisi Lideri David Arakhamia, “İstişareler 3 gün içerisinde yapılabilir. Sonrasında imzayı atan şahıslar bizim için güvenlik teminatını sunabilirler. Artık güvenliğimizin sağlanması için ne gerekiyorsa… Bizim teklifimiz bu haldedir. Garantör olarak, BM Güvenlik Kurulu ülkeleri, Çin ve Rusya da orada var, onlardan ayrıyeten bahsedeceğim. ABD, Fransa, Türkiye ki şu anda buradayız, Almanya, Kanada, Polonya ve İsrail” dedi.
Arakhamia, “İstişareler 3 gün içerisinde yapılabilir. Sonrasında imzayı atan şahıslar bizim için güvenlik teminatını sunabilirler. Artık güvenliğimizin sağlanması için ne gerekiyorsa… Bizim teklifimiz bu biçimdedir. Garantör olarak, BM Güvenlik Kurulu ülkeleri, Çin ve Rusya da orada var, onlardan ayrıyeten bahsedeceğim. ABD, Fransa, Türkiye ki şu anda buradayız, Almanya, Kanada, Polonya ve İsrail. Bu mutabakatın da ucunu açık bırakmak istiyoruz, katılmak isteyen öteki ülkeler de olursa bunu yapabilsinler” diye konuştu.
Ukrayna’nın doğusundaki Luhansk ve Donbas bölgelerinin işgal altında olduğunu ve bu bahiste çalışmalarının devam edeceklerini belirten Arakhamia, güvenlik garantileri manasında kimi ülkelerin ilgilerinin olduğunun teyidini aldıklarını ve garantörler tarafından, bu sistem kapsamında Ukrayna’nın gelecekteki güvenliğinin teminat altına alınmasın istediklerini söyledi.
Arakhamia, “Bekleyen bahisler aslında şu anda birazcık tahlile oluşturulmuş oldu. Alışılmış ki bütün bunların bir şöyle bir durum var ki fevkalâde hal altında uygulamaya konulması gerekecek” dedi.
TOPLUMSAL MEDYADAKİ DEZENFORMASYONA DİKKAT ÇEKİLDİ
Toplumsal medyada bilhassa bir dezenformasyonun yayıldığına dikkati çekmek istediğini kaydeden Arakhamia, “Burada işe fayda bir evrakın kabul edilmesi için Ukrayna topraklarında hiçbir askeri baskının olmaması gerekir, bu bahiste tavrımız sabittir. Bu garantör ülkeler buna imza atarsa, Rusya askerleri topraklarımızdan çekilirse, bu türlü bir süreç yürütülebilir. Bu formül uygulamaya konulursa savaşa da bir nokta verilmesi konulması manasına gelecek” değerlendirmesinde bulundu.
Arakhamia, büyük farklılıkları ortadan kaldırabileceklerini ümit ettiklerini ve bu noktada, bir tepe düzenlenerek Rus ve Ukrayna devlet liderlerinin iştirakinin sağlanabileceğini söyledi.
Ukrayna heyeti üyesi Oleksandr Chalyi, görüşmelere ait, Ukrayna’nın AB üyeliğinin inkar edilmektense desteklendiği bir sistem arayışı olduğunu belirterek şunları kaydetti:
“Şunun altını çizmek isterim ki muahede ve güvenlik garantörlüğü savaş devam ederken mümkün değildir. Burada bahis Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve güvenliğinin tekrar sağlanmasıdır. Bizim temel talebimiz bu olacaktır muahede noktasında. Bunların çok net yasal açıdan bağlayıcı güvenlik garantileri olması gerekir ve bunun niteliği de NATO kontratının 5. unsuruyla benzeri olmalıdır. Bu cinsten bir sistem Ukrayna’ya rastgele bir askeri atağa karşı muhafazalı bu türlü bir hücum olursa 3 gün içerisinde istişarenin gerçekleştirilmesi hakkımız bulunmalıdır ve bu istişarelerin başarısız olması halinde garantör ülkelerin bize askeri dayanak sunması gerekir o denli bir unsur altında. Ukrayna’nın güvenliği bu türlü bir senaryoda temin edilmesi için ne gerekiyorsa yapılmalıdır, temel talebimiz bu biçimdedir.”
Temel kararların muahedeye dahil ettikleri vakit Ukrayna’nın bu muahedeyi kabul edecek bir duruma geleceğini aktaran Chalyi, 1991’de yapılan mutabakatta bunun belirtildiğini söyledi.
Chalyi, “NATO kontratındaki, 5. unsurundaki güvenlik garantilerine misal garantiler sağlanırsa bu yol açabilecektir, askeri üsse o vakit müsaade verilmeyecektir. Bizim o denli bir senaryo da rastgele bir siyasi ve askeri ittifaka iştirakimiz da kelam konusu olmayacaktır, yalnızca garantörlerin isteği, müsaadesi kapsamında tatbikatlarımız olacaktır. Muahedede, Ukrayna’nın AB’ye iştirakini engelleyen hiçbir unsura yer verilmemelidir ve ikincisi güvenlik garantörlerinden bu türlü teminatlar sağlanmalıdır.” dedi.
Temel olarak en kıymetli vazgeçmeyecekleri, geri adım atmayacakları şartlarını söz ettiklerini belirten Chalyi, iki hafta içerisinde Rusya ile istişarelerinin devam edeceğini, garantör ülkelerle de istişarelerinin devam ettiğini ve bu iki hafta içerisinde garantör ülkeleri de çok taraflı görüşmelere davet etmeyi ümit ettiklerini söyledi.
ASKERİ GÜÇ İÇİN BAŞKA MÜZAKERE TALEBİ
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Lider Yardımcısı Mihail Podolyak ise görüşmelerle ilgili, uygulanma biçiminin çok kıymet taşıdığını, Ukrayna devletinin, Ruslara nazaran farklı bir çalışma halinin olduğunu aktardı.
Güvenlik garantileri altında çok daha farklı bir güvenlik ortamı oluşacağını vurgulayan Podolyak, şunları kaydetti:
“Öncelikle olağan ki bu manada bir referandum yapılması gerekecek, Ukrayna’da Ukrayna halkı kendi görüşlerini belirtecek, sonrasında bütün garantör ülkelerin ve Ukrayna parlamentosunun onayı gerekecektir. Kırım üzere muahedede, farklı bir husus kapsamında ele alınmalıdır ve ikili görüşmeler kapsamında bu bölgelerin geleceğine karar verilmelidir. 15 sene içinde Rusya ve Ukrayna ortasında bu hususların. Kırım konusunun çözülmesi için askeri güç kullanılmayacağına dair bir hususun bu muahedede yer verilmesi gerekir. Müzakerelerin farklı bir kısmında alınabilir.”
Dolmabahçe’deki görüşmeleri çok sayıda gazeteci takip etti.RUS HEYETİNDEN AÇIKLAMA
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Müşaviri Vladimir Medinskiy, Ukrayna müzakere heyetiyle yürütülen görüşmelerin yapan geçtiğini belirterek “Rusya Savunma Bakanlığı, karşılıklı itimadı artırmak, müzakerelere devam etmek ve sonuncu gayeye ulaşmak için gerekli şartları oluşturmak, üstteki mutabakatın onaylanması ve imzalanması hedefiyle Kiev ve Çernigiv istikametlerinde askeri hareketleri çok değerli bir biçimde azaltmak için karar verdi” dedi.
Medinskiy, “Ukrayna’yla yapılan görüşmeler yapan geçti. Ukrayna tarafından onların durumunu oluşturan teklifleri aldık. Bu muahedeyi inceleyeceğiz ve Devlet Başkanı’na sunacağız” diye konuştu.
Medinskiy, Rus Savunma Bakanlığının Kiev ve Çernigiv taraflarında askeri aksiyonları azaltma kararı aldığına da dikkati çekerek şunları kaydetti:
“Ukrayna’nın tarafsızlık ve nükleer olmayan statüsüne ait muahedenin hazırlanması ve Ukrayna’ya güvenlik garantilerinin sağlanmasına ait müzakerelerin uygulamaya geçmesi nedeniyle bugünkü toplantıda tartışılan prensipler dikkate alınarak Rusya Savunma Bakanlığı, karşılıklı itimadı artırmak, müzakerelere devam etmek ve en son amaca ulaşmak için gerekli şartları oluşturmak, yukardaki muahedenin onaylanması ve imzalanması emeliyle Kiev ve Çernigiv istikametlerinde askeri aksiyonları çok değerli bir halde azaltmak için karar verdi.”
Medinskiy, tıpkı vakitte “Kiev ve Çernihiv etrafında gerginliğin azaltılması ateşkes manasına gelmez. Ukrayna’yla birlikte kabul edilebilir bir mutabakata ulaşmak için hala uzun bir yolumuz var” dedi.
PUTİN İLE ZELENSKİ BİR ORTAYA GELECEK Mİ?
Rus heyeti ise kimi hususlar üzerinde muahede sağlandığını duyurdu. Ukrayna heyetinin tekliflerinin Putin’e iletileceğini belirten heyet, Putin-Zelenski doruğunun lakin dışişleri bakanlarının mutabakatı durumunda mümkün olabileceğini kaydetti.
ÇAVUŞOĞLU: EN MANALI İLERLEME BUGÜN KAYDEDİLDİ
Görüşmeye ait Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da bir açıklama yaptı. Heyetlerin ortasındaki yakınlaşmanın arttığını söyleyen Çavuşoğlu, “Bazı mevzularda ortak anlayış ve uzlaşıya varıldı” dedi.
Müzakerelerin başlamasından bu yana en manalı uzaklığın bugün kaydedildiğini lisana getiren bakan, şunları söyledi:
“Her iki ülkenin dışişleri bakanlarının bir ortaya gelerek ortak anlayışa son biçimini vermeleri öngörülmektedir. Akabinde her iki ülkenin cumhurbaşkanlarının bir ortaya gelmeleri gündemdedir.”
GÖRÜŞMELER İKİ HAFTA İÇİNDE DEVAM EDECEK
Görüşmelerin yarın da devam etmesi planlanıyordu. Fakat Dışişleri bakanlığı kaynakları görüşmelerin sona erdiğini duyurdu.
Ukrayna heyeti görüşmelere iki hafta içerisinde devam edilebileceğini açıkladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, müzakerelerden evvel bir konuşma yaptı.ERDOĞAN: DÜNYA MÜJDE BEKLİYOR
Müzakerelerin açılış konuşmasını ise Cumhurbaşkanı Erdoğan yaptı. Müzakere sürecinde her iki tarafın da hakkını koruyan adil bir yaklaşım sergilediklerini söyleyen Erdoğan, şunları kaydetti:
“Ölen her insan, yıkılan her bina refah yolunda harcanması gereken kaynağa ziyana vermektir. Artık görüşmelerden somut sonuçlar alınması gereken bir periyoda girdik. Dünya sizlerden gelecek güzel ve muştuları haberleri bekliyor.”
Cumhurbaşkanı, barış ve istikrar için sorumluluktan kaçmadıklarını belirterek, “Bir an evvel ateşkesin sağlanması herkesin yararınadır. Bu konuşmadan sonra Taşkent’e gidiyorum. Lakin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu İstanbul’da bırakıyorum” diye konuştu.
Erdoğan’ın taraflarla temasları sonucunda, daha evvel Belarus’ta bir ortaya gelen heyetlerin, bir sonraki görüşmesini İstanbul’da yapmasına karar verilmişti.
Kremlin, Dolmabahçe’deki görüşmelere katılan Abramovich’in zehirlendiği argümanlarını yalanladı.ABRAMOVİCH DE KATILDI
Görüşmelere zehirlendiği tez edilen Rus milyarder Roman Abramovich de katıldı.
Kremlin’den yapılan açıklamada, Abramovich’in heyetin resmi üyesi olmadan görüşmelere katıldığı bildirildi.
MÜZAKERE BAŞLIKLARI NELERDİ?
Rusya ve Ukrayna ortasındaki görüşmelerde ele alınan başlıklar şu biçimde:
1) TOPRAK
Müzakerelerdeki en şiddetli başlık. Donbas yani ülkenin doğusunda Donetsk ve Luhansk’tan oluşan bölgedeki, Rusya dayanaklı ayrılıkçılar iki yerde de bağımsız Cumhuriyet ilan etti, Rusya tanıdı. Moskova geçen hafta Donetsk’in yüzde 54’ünü, Luhansk’ın yüzde 93’ünü ele geçirdiğini ilan etti. Zelenski evvelki gece Donbas’ta tahlil istediğini söyledi.
2) TARAFSIZLIK
Ukrayna’nın tarafsızlığı, Rusya’nın taleplerinin başında geliyor. Moskova, savaş öncesi Ukrayna’nın hiçbir vakit NATO’ya üye olmayacağına dair yazılı garanti istiyordu. Rusya, hücumun hedeflerinden birini de Ukrayna’nın silahsızlandırılması olarak ilan etti. Ukraynalı yetkililer, son bir ayda ülkenin NATO’ya üye olmayacağını lisana getirdi. Zelenski de evvelki gece tarafsızlık konusunda müzakereye hazır olduğunu ilan etti.
Rusya’nın Ukrayna’daki ilerleyişi savaşın 34. gününde devam ediyor.3) RUSLARIN HAKLARI
Rusya’nın doğusunda Rusça konuşan bir nüfus bulunuyor. Ukrayna 2019’da çıkardığı kanunla Ukrayna lisanını zarurî hale getirmişti.Memur, asker, tabip ve öğretmen olmak için Ukraynaca konuşmak gerekiyor. Fakat, Rusça’nın statüsü Moskova’ın talepleri ortasında bulunuyor. Zelenski bu başlığın müzakerelerde konuşulduğunu açıkladı.
4) “NAZİLERDEN ARINDIRMA”
Ruslar, “Azak Tugayı” üzere çok sağcı kümelerin Rusça konuşan halka “soykırım” yaptığını argüman ediyor. Ukrayna ise savları kesin bir lisanla reddediyor. Bununla birlikte, “Nazilerden arındırma” Rusların ortaya attığı bir kavram ve “silahsızlanma” başlığıyla birlikte anılıyor.
Öte yandan, Ruslar başta Zelenski hükümetinin değişmesinden bahsediyordu. Şimdilerde Ukrayna’nın kendi ordusuna sahip olabileceğinden lakin Batılı ülkelerin silahlarına ve üslerine mesken sahipliği yapmamasından kelam ediliyor.
UKRAYNALI KİMSESİZ ÇOCUKLAR ANTALYA’DA
NTV
